گلوگاه در کامپیوتر چیست و چگونه می توان با آن مقابله کرد؟|مشاوره|پاسخگویی|کامپیوتر

مشاوره و پاسخگویی به مشکلات کامپیوتر و حسابداری، تماس از تلفن ثابت با شماره 9092305943 (تهران) و با شماره 9099071865 (سایر شهرها)
http://www.hamgampc.ir
https://t.me/hamgamrayane

گلوگاه در رایانه چیست و چطور می‌توان با آن مقابله کرد؟

گلوگاه شدن در رایانه اتفاقی است که مانع از بهره‌گیری کاربر از حداکثر توان قطعات می‌شود. آشنایی با این معضل می‌تواند در پیشگیری از آن مؤثر باشد.

برای افرادی که قصد جمع کردن یک سیستم جدید را دارند یا حتی کسانی که قصد ارتقاء سخت‌افزاری سیستم فعلی خود را دارند، یکی از اساسی‌ترین نکات که باید مد نظر قرار گیرد سنخیت و سازگاری قطعات، مخصوصا CPU و کارت گرافیک است. اگرچه ممکن است هماهنگی کامل و بی عیب و نقص بین این دو قطعه هرگز اتفاق نیفتد، اما می‌توان با بررسی دقیق و انتخاب هوشمندانه تا حد امکان از وقوع گلوگاه جلوگیری کرد.

گلوگاه

گلوگاه شدن یا Bottleneck می‌تواند هم برای سی‌پی‌یو و هم برای واحد پردازش گرافیک یعنی جی‌پی‌یو اتفاق بیفتد. این اتفاق زمانی می‌افتد که یکی از اجزا به دلیل کندی بیش از حد مانع از کار کردن سایر اجزا با حداکثر توان می‌شود. برای فهم بهتر مطلب تصور کنید یک منبع آب با توان ریختن یک لیتر آب در ثانیه داریم. حال تصور کنید که قرار است این آب در قیفی ریخته شود که توان عبور دادن تنها نیم‌لیتر آب در ثانیه را دارد. بنابراین، واضح است که قیف باعث می‌شود سرعت ریختن آب پایین بیاید و از حداکثر توان آب‌رسانی منبع استفاده نشود. در این حالت در واقع قیف گلوگاه شده است. در مواقعی که هر کدام از دو واحد پردازشی CPU و GPU اختلاف فاحشی از لحاظ سرعت عملکرد با دیگری داشته باشد باعث به وجود آمدن گلوگاه می‌شود. در این حالت یک واحد با حداکثر توان کار می‌کند و واحد دیگر به اصطلاح معطل می‌شود.

گلوگاه شدن CPU و GPU

اگر یک پردازنده‌ی دو هسته‌ای اینتل مثل G3930 را با کارت گرافیک GTX 1080 Ti کنار هم بسته و مورد استفاده قرار دهیم، قطعا با گلوگاه شدن سی‌پی‌یو مواجه خواهیم شد. در این حالت با وجود این‌که GTX 1080 Ti به راحتی از پس اجرای بازی‌ها با رزولوشن 4K برمی‌آید، سلرون به اندازه‌ی سریع نبوده و نمی‌تواند داده‌ها را پردازش کرده و انتقال دهد.

گلوگاه شدن جی‌پی‌یو

یک رایانه‌ی شخصی را با پردازنده‌ی پرسرعت Intel Core i7-7700K در نظر بگیرید. تصور کنید این پردازنده را در کنار کارت گرافیک مبتدی RX 550 یا GT 1030 قرار دهیم. هرچند سی‌پی‌یو قادر به اجرای بازی‌ها با نمایش بیش از ??? فریم بر ثانیه است، کارت‌های گرافیک یادشده مشخصا چنین قدرت پردازشی را ندارند. به این حالت گلوگاه شدن جی‌پی‌یو می‌گویند.

تشخیص گلوگاه

راحت‌ترین راه برای تشخیص گلوگاه استفاده از برنامه‌ای مثل MSI Afterburner است که عملکرد سی‌پی‌یو و جی‌پی‌یو را در حین اجرای بازی تحت‌نظر می‌گیرد. اگر پردازنده به صورت مداوم با ??? درصد توان خود کار کند، اما کارت گرافیک استفاده‌ی ?? درصدی را نشان دهد، مشخص است که سی‌پی‌یو گلوگاه شده است. از طرف دیگر، اگر جی‌پی‌یو به صورت مداوم با ??? درصد توان کار کند و فشار روی سی‌پی‌یو زیر ?? درصد باشد، با گلوگاه شدن جی‌پی‌یو روبه‌رو هستید.


باید توجه داشته باشید که همیشه نمی‌توان به سادگی گفت که پردازنده‌ی X با کارت گرافیک Y باعث بروز گلوگاه خواهد شد. مثلا اگر کسی بپرسد که FX 8350 برای gtx 970 ایجاد گلوگاه می‌کند یا خیر، ممکن است جواب خیر باشد؛ چرا که روی کاغذ احتمالا بتوان از دو پردازنده با حداکثر توان استفاده کرد؛ اما، به هرحال ممکن است در مواردی گلوگاه رخ دهد؛ زیرا برخی بازی‌ها بیشتر به پردازنده و بعضی دیگر بیشتر به کارت گرافیک وابسته هستند.

در مواقعی که با گلوگاه شدن سی‌پی‌یو مواجه هستید، بالا بردن رزولوشن تصویر می‌تواند تا حدودی کمک حال باشد؛ دلیل این موضوع این است که در رزولوشن بالاتر، جی‌پی‌یو بیشتر از سی‌پی‌یو تحت فشار قرار می‌گیرد. بنابراین، فشار کار جی‌پی‌یو بیشتر شده و سی‌پی‌یو زمان بیشتری برای پردازش پیدا می‌کند و کم و بیش وضعیت متعادل می‌شود.

نکته‌ی دیگر این‌که اکثر افراد فکر می‌کنند برای اجرای بازی‌های سنگین ارتقاء کارت گرافیک کافی است. در صورتی که همان‌طور که ذکر شد اگر سی‌پی‌یو توان پردازشی کافی نداشته باشد، ممکن است سیستم دچار هنگ و فریز شود؛ پس بهتر است همواره سی‌پی‌یو را قوی‌تر انتخاب کنید؛ زیرا گلوگاه شدن کارت گرافیک مشکل خاصی به حساب نمی‌آید و شما را چندان با مشکلات یاد شده مواجه نخواهد کرد و نهایتا با تنظیم گرافیک بازی آن را مرتفع خواهید کرد.
بنابراین، در صورت امکان، بهتر است با بالا بردن رزولوشن و افزایش آن به 4K گلوگاه را از سی‌پی‌یو به جی‌پی‌یو منتقل کنید.

همان‌طور که اشاره شد جلوگیری از بروز گلوگاه، علاوه بر هم‌رده بودن پردازنده‌ها به عوامل دیگری مانند بهینه بودن بازی یا سبک برنامه‌نویسی آن نیز بستگی دارد. چنان‌چه یک بازی مانند ARMA III یا Watchdog بد نوشته شده باشد، استفاده از قوی‌ترین پردازنده‌ها نیز نمی‌تواند شما را از گلوگاه در امان نگه دارد.

تمام کاری که می‌توان انجام داد این است که بر اساس نیاز خود پردازنده‌های هم‌رده‌ای را انتخاب کنیم. مثلا اگر قصد داریم بازی‌های روز را با رزولوشن ???? پی اجرا کنیم، می‌توان گفت که پردارنده‌ای مانند Intel Haswell Core i5 در کنار یک کارت گرافیک GTX 970 یا R7 370 ترکیب متناسبی است. از سوی دیگر اگر به رزولوشن ??? پی رضایت می‌دهید، پردازنده‌ی Core i3 Haswell و کارت گرافیک‌های GTX 750 II یا یک R7 370 کفایت خواهد کرد.